RÉSONNEZ® Originals

Na oddziałach intensywnej terapii (OIT) przenośna aparatura RTG odgrywa kluczową rolę w sprawdzaniu właściwej lokalizacji wszczepianych urządzeń, wprowadzanych przyrządów takich jak np. cewniki oraz monitorowania funkcji układu płucno-sercowego.

Znajomość oraz umiejętność rozpoznawania podstawowych stanów chorobowych takich jak: zespół ostrej niewydolności oddechowej wieku dorosłego (ARDS), zachłyśnięcie, niedodma, zastoinowa choroba serca (obrzęk płuc), płyn w jamie opłucnowej, zapalenie płuc, odma opłucnowa, czy zakrzepowo-zatorowa choroba płuc na zdjęciu przeglądowym klatki piersiowej jest niezwykle istotna dla prawidłowego postępowania terapeutycznego w warunkach OIT.

 

Niemniej niezbędna jest również ocena poprawności umiejscowienia wprowadzonych przyrządów. Ta ocena pozwala również wykluczyć ewentualne powikłania wynikające z nieprawidłowego umiejscowienia przyrządów.

Standardowo zdjęcie RTG wykonuje się każdorazowo po wprowadzeniu ww. przyrządów. 

Po wprowadzeniu cewnika wykonuje się czołowe RTG klatki piersiowej – zawsze na wydechu.

 

Rysunek 1: topografia najważniejszych struktur anatomicznych w odniesieniu do omawianego tematu

 

Cewniki naczyniowe do żyły centralnej (CVC)

Zastosowanie:

  1. uzyskanie dostępu do dużych naczyń w celu infuzji do nich środków o działaniu toksycznym/drażniącym na naczynia lub serce
  2. pomiar centralnego ciśnienia żylnego
  3. monitorowanie i podtrzymywanie objętości krwi w naczyniach

Umiejscowienie:

CVC wprowadza się przez żyłę podobojczykową lub szyjną wewnętrzną. Te dwie żyły łączą się, tworząc żyły ramienno-głowowe, spływające do żyły głównej górnej. Ważne, aby zgięcia miały charakter gładkich krzywizn!

  1. koniec cewnika powinien znajdować się w żyle głównej górnej: ok. 2 cm powyżej ujścia żyły głównej górnej do prawego przedsionka; ze względów praktycznych punktem odniesienia jest wysokość ostrogi tchawicy (patrz. rys.2)
  2. zanim cewnik zacznie biec zstępująco, powinien osiągnąć przyśrodkowy koniec obojczyka – jego końcówka powinna leżeć przyśrodkowo względem zakończenia przedniego odcinka pierwszego żebra
  3. odcinek zstępujący powinien biec bocznie od kręgosłupa, a jego końcówka powinna znajdować się w żyle głównej górnej
  • istotną anatomicznie lokalizacją na zdjęciu RTG jest wklęśnięcie obrysu serca, odpowiadające połączeniu między prawym przedsionkiem a żyłą główną górną

Jak wcześniej wspomniano zdjęcia klatki piersiowej w warunkach OIT nie służą wyłącznie sprawdzeniu położenia cewnika, ale również wykrywaniu powikłań wynikających z cewnikowania takich jak*:

a) umieszczenie końcówki cewnika w prawym przedsionku/żyle szyjnej wewnętrznej w przypadku znalezienia się w prawym przedsionku może wystąpić arytmia

b) jak wspomniano wcześniej CVC służy również pomiarowi ciśnienia ośrodkowego, zatem również niewłaściwa lokalizacja może wywołać błędny odczyt ciśnienia

c) 5% pacjentów ma powikłanie w postaci odmy opłucnowej

d) perforacja naczynia, dlatego ważne aby nie było ostrych zakrętów

e) jeśli cewnik nie biegnie w dół wzdłuż prawej strony kręgosłupa, lecz rownolegle względem aorty – należy podejrzewać zacewnikowanie tętnicy

f) rzadkim powikłaniem jest tamponada osierdzia wywołana przebiciem worka osierdziowego końcówką cewnika

*najczęściej dochodzi do tego przy cewnikowaniu przez żyłę podobojczykową.

Rysunek 2: CVC – cewnik do żyły centralnej – miejsce końcówki cewnika oznaczone gwiazdką